Rahim Ağzı Yara Tedavisi

Rahim Ağzı Yara Tedavisi

Rahim ağzı, serviks olarak bilinir. Rahimin, vajina ile birleşmesini sağlayan parçasıdır.

Rahim ağzı kanalının (serviks) vajinaya bakan kısmı (ektoserviks) muayene sırasında görülebilir. Bu kısım cinsel ilişki sırasında da penisin temasına açıktır. Bu nedenle sağlam ve nemli bir cilt (epitel) ile örtülüdür. Kanalın içeride ilerleyen ve rahim iç tabakası ile devam eden iç kısmı (endoserviks) ise ince ve hassas bir cilt (epitel) ile örtülüdür. İç kısmın hassas epitelinin dışarıya doğru genişlemesine rahim ağzı yarası veya servikal erozyon denir. Rahim ağzı kanalının içindeki hassas cilt ile dışındaki sağlam cilt arasındaki sınıra transformasyon zonu (geçiş hattı) denir. Bu geçiş hattının dışarıda konumlanması ile yar ortaya çıkmış olur.

Rahim ağzı yarası, ergen ve erişkin yaştaki kadınlarda sık görülen bir sorundur. Rahim ağzıdan yara bulunan bir kadında rahim ağzı kanseri olasılığın ekarte etmek için smear (sürüntü) testi yapılır. Ancak yara olması kanser olduğu anlamına gelmez. Rahim ağzındaki yara zemininden salgılanan sıvılar sperm hareketliliğini bozabilir ve sperm depolanmasını önleyebilir. Bu yolla gebe kalmayı zorlaştırabilir. Ama yara olması kısırlık nedeni değildir. Bu nedenlerle rahim ağzı yarası tam bir hastalık olmamakla birlikte problemlere neden olabilen bir sorundur.

Rahim ağzındaki yaralar sıklıkla belirti vermezler. Bu durumda tedavi edilmeleri de gerekli değildir. Bu tarz durumlarda kadın hastalıkları ve doğum doktorunuza muayeneye gidene kadar rahim ağzınızda yara olduğunu bilmezsiniz.

Peki belirti varsa nelerdir bu belirtiler?

• Sümüksü akıntı. Yara zemininden salgılanan bu sümüksü sıvı, başlangıçta mikroplu değildir. Bu durumda kokuya neden olmaz ve şeffaftır. Ancak mikrop üremesi için bir ortam oluşturabilir. Bu durumda akıntı beyaz, sarı veya yeşil renk alır, koku yapabilir. Sık sık vajinal enfeksiyonların olması ve tekrarlaması rahim ağzı yarasının bir belirtisi olabilir.
• Adet dışı kanama veya lekelenmeler. Yara zemini çok hassas olduğu için kendiliğinden kanayabileceği gibi cinsel temas sonrası kanama olması da nadir bir durum değildir.
• Kasık ağrısı. Aslında rahim ağzı yarası ağrı oluşturmaz. Ancak rahim ağzında enfeksiyon oluşmuşsa veya cinsel ilişki sırasında kasık ağrısına neden olabilir. Ağrı zaman zaman cinsel ilişkinin devamına izin vermeyecek kadar şiddetli olabilir.
• Benzer nedenlerle cinsel temas sonrası olduğu gibi vajinal muayene sonrası da kanama veya ağrı oluşabilir.
• Rahim ağzı yarası gebelik sırasında daha da şiddetlenebilir. Gebeliğin son aylarında görülen ilişki sonrası kanamalarının en sık nedeni rahim ağzı yaralarıdır.

Bu belirtiler rahim ağzı yarasından kaynaklandığında tanısını koymak ve tedavi etmek zor değildir. Ancak bu belirtiler daha zor tedavi edilen ve ciddi bazı başka hastalıklardan da kaynaklanabilir. Bu belirtilere yol açan ve ayırt edilmesi gereken hastalıklar şunlardır.

• Enfeskiyon
• Myom
• Polip
• Endometriozis
• Spiral ile ilgili sorunlar
• Gebelik ile ilgili sorunlar
• Rahim veya rahim ağzının kanseri

Rahim Ağzı Yarasının Nedenleri

• Servikal erozyonların nedeni genellikle belirlenemez.
• Hatta kimi kişilerde yara doğuştan beri vardır.
• Bazı kişilerde yaranın nedeni hormonal dalgalanmalardır. Bu nedenle şu gruplarda servikal erozyona daha sık rastlanır.
  • Üreme çağındaki kadınlarda,
  • Ergenlerde,
  • Gebelerde
  • Östrojen içeren doğum kontrol yöntemleri kullananlarda
  • Yine bu nedenle menopoz sonrası dönemde servikal erozyona çok nadiren rastlanır.

Rahim Ağzı Yarasında Tanı

Rahim ağzı yarasına çoğunlukla rutin muayene ve smear sırasında tanı konur. Muayene sırasında rahim ağzının kızarık ve kadifemsi olduğu görülür. Hatta muayene esnasında kanayabilir.

Rahim ağzı kanseri de kimi zaman yara gibi görülebilir. Olgunun kanser olmadığının kesinleşmesi için smear alınması gerekir. Rahim ağzı yarası kansere dönüşmez. Ancak yara olması kanser riskinde artışa neden olur.

Eğer rahim ağzında yara saptanmış ancak sizde bir belirti yapmıyorsa smear sonucu da iyi çıkmış ise tedavi olmayabilirsiniz. Ancak gelişme riski artan rahim ağzı kanserini önlemek için aşı olmanızda yarar var. Eğer bazı belirtiler var ise yaranın tedavisi gerekecektir.

Smear yanısıra kolposkopi yapılması da yararlı olur. Kolposkopi muayenehane ortamında, her hangi bir anestezi gerektirmeden ve ağrı ya da acıya yol açmadan yapılabilir. Dokuda kanser açısında şüpheli bir görünüm saptandığında hemen biyopsi alınabilir.

Rahim Ağzı Yarası Tedavi

Rahim ağzı yarası olan kadınların çoğunda her hangi bir belirti ve rahatsızlık yoktur. Bu olgularda smear sonuçları da iyi ise tedavi edilmesi gerekli değildir.

Ancak belirti veren olgularda öncelikle enfeksiyon tedavisi uygulanır. Enfeksiyon tedavisi sonrası belirtileri devam eden olgularda yaranın tedavisi yoluna gidilebilir.

Tedavi için koterizasyon uygulanır.

• Cerrahi yöntem. Rahim ağzının yara bulunan tabakasının çıkarılmasıdır. Bu yöntem çok eski yıllarda uygulanırdı. Günümüzde yalnızca şiddetli kanser şüphesi olan olgularda yapılmaktadır.
• Elektrokoterizasyon (yakma). Halk arasında yakma olarak da bilinen bu yöntemde doku elektrik akımı ile yakılır. Dokuda derin yanıklar oluşması riski olduğundan uzun yıllardır kullanılmayan bir yöntemdir.
• Gümüş nitrat ile koterizasyon (kimyasal koterizasyon). Zaman zaman vajina dokusunda da yanıklara yol açabildiğinden tercih edilen bir yöntem değildir.
• Kriokoterizasyon (dondurma). Halk arasında dondurma olarak da bilinen bu yöntemde sıvılaştırılmış azot gazı uygulanarak dokunun donması ve bu yolla iyileşmesi sağlanır. Tedavide uygulanan güncel yöntem dondurmadır.

Bu yöntemlerin tümü muayenehane ortamında güvenle uygulanabilir. İşlem öncesinde vajina içine lokal olarak enfeksiyon tedavisi (fitil veya krem) uygulanmış olmalıdır. İşlem yaklaşık 15-20 dakika sürer. İşlem sırasında veya sonrasında kayda değer bir ağrı hissetmezsiniz. Adet ağrısına benzeyen bir rahatsızlık işlem sırasında ve sonrasında birkaç gün olabilir. İşlemden sonra hemen günlük hayatınıza dönebilirsiniz. İşlem sonrası 10-15 gün kimi zaman kanlı olabilen vajinal akıntı olacaktır.

İşlemden sonraki rahim ağzının iyileşme süresidir. Bu sürede deniz, havuz ve dolu küvete girmeniz ve cinsel temasta bulunmanız ve tampon kullanmanız uygun değildir. Bu sürenin sonunda kontrole gelmelisiniz. Kontrolde enfeksiyon saptanabilir. Enfeksiyon tedavisi de yapıldıktan sonra yaranız ile ilgili bir sorununuz kalmamış olacaktır.

İşlemden sonraki günlerde şu belirtilerden birine rastlarsanız muayeneye gelmelisiniz.

• Kokulu akıntı
• Adetten şiddetli bir kanama
• Adetten uzun süren bir kanama
• Rahim ağzı yarası başlı başına bir hastalık değildir. Rutin muayene sırasında saptanabilir. Belirti vermediği sürece tedavi edilmesi gerekmez. Örneğin gebelikte rastlanması bebeğe zarar vermez. Ancak kimi zaman gebelerde görülen ve düşük tehlikesi zannedilen kanamalar yaradan kaynaklanabilir. Geçmeyen veya tedavi sonrası yenileyen akıntı ve vajinal enfeksiyonlar, ilişki sonrası kanama veya ilişki sırasında kasık ağrısı durumunda yaranın tedavi edilmesi gerekir. Tedavisi çok zor değildir. Tedavi sonrası uzun vadeli sağlık sorunlarına neden olmadan iyileşir.